Ga naar de inhoud

Wonen: stop de sloop, stop de woningnood

De politiek stond erbij en keek ernaar hoe de wachttijd voor een sociale huurwoning opliep tot gemiddeld tien jaar, terwijl prijzen buiten het sociale segment de pan uit rezen. Huurwoningen worden gesloopt of verkocht en daarvoor komen overwegend dure huizen terug, onbereikbaar voor de eerdere bewoners. Een fatsoenlijke woning wordt niet gezien als een grondrecht, maar de markt voert de boventoon en het zich op voldoende en betaalbare huisvesting voor iedereen is verloren.

Meer dan 800.000 huishoudens houden na het betalen van de huur te weinig geld over voor dagelijkse uitgaven. Nadat het huren verder is geflexibiliseerd wonen veel mensen noodgedwongen tijdelijk of onzeker: voor velen is woononzekerheid de norm geworden.

Wij zetten ons in om op gemeentelijk niveau het tij te keren. Wij investeren in betaalbaar wonen en goed onderhoud in de wijken. We verlagen de gemeentelijke belastingen voor 80% van de huishoudens en we pakken huisjesmelkerij aan. Studeren in Utrecht moet toegankelijk blijven; studenten moeten niet afzien van een studie in Utrecht omdat ze geen woning kunnen vinden. Er komen meer sociale huurwoningen in Utrecht en prijzen voor de overige huursegmenten worden aan banden gelegd.

Meer sociale huurwoningen in Utrecht

De gemeente zal overgaan op een beleid om minstens 70% sociale huur te realiseren in nieuwbouwgebieden. We zorgen ervoor dat deze vuistregel wordt nageleefd, in tegenstelling tot het huidige, slappe beleid van wethouder Diepeveen. Voor elke verkochte of geliberaliseerde sociale huurwoning komt er minstens anderhalve terug. Corporaties verkopen per jaar maximaal de helft van wat er in het jaar ervoor netto is bijgebouwd.

De kernvoorraad sociale huurwoningen mag niet verder dalen. In bestemmingsplannen wordt voortaan vastgelegd welk minimumpercentage betaalbare woningen er moet zijn. Op gemeentelijke grond wordt dat 50%.

Jongerenwoningen van minder dan 30 m² tellen voortaan niet meer mee als sociale huur.

Arbeidsmigranten

Mensen die in Utrecht werkzaamheden komen verrichten, verdienen het om fatsoenlijke huisvesting te krijgen, waarbij het recht om te huren niet afhankelijk is van het uitzendbureau of werkgever. Ontslag mag niet leiden tot gedwongen vertrek uit de woning. De gemeente moet in samenwerking met werkgevers en werknemers (vakbonden) actief op zoek gaan naar mogelijkheden voor fatsoenlijke huisvesting en afspraken maken over de rechten van deze huurders.

Schaf loting af!

Loting van sociale huurwoningen geeft mensen met een korte inschrijfduur kans op een woning. Echter is dit niet eerlijk voor mensen die soms al wel tien jaar wachten op een woning en bij wie die kans zo wordt afgepakt. De oplossing voor de lange wachtlijsten is meer sociale huurwoningen. Het verloten van sociale huurwoningen wordt daarom gestopt.

Overnemen van spullen

Het moet voor vertrekkende huurders mogelijk blijven om spullen ter overname aan te bieden aan de volgende huurder. Hiermee voorkomen we verkwisting van nog bruikbare spullen en jagen we nieuwe huurders niet onnodig op de kosten. Hierover worden in de prestatieovereenkomsten met corporaties afspraken gemaakt.

Stop met het aanjagen van veryupping

In de grote steden is er veel veryupping, ook in Utrecht. In wijken met veel goedkope woningen wordt er verdicht met duurdere huur- en koopwoningen onder het mom van ‘wijkverbetering’. De bouw van nieuwe sociale huurwoningen blijft achter. Oorspronkelijke bewoners worden hierdoor uit de wijken gejaagd waar ze vaak al decennia woonden.

Wij pakken het anders aan: wijken waar plannen zijn voor ‘wijkverbetering’, zoals Overvecht en Kanaleneiland, ontwikkelen en renoveren we met en voor bestaande bewoners. Zij krijgen meer zeggenschap over de manier waarop overheidsgelden voor wijkverbetering worden besteed.

Grens aan de verdichting

Utrecht groeit en als het aan de huidige coalitie ligt met 100.000 inwoners. Dat is een onwenselijk hoog aantal, wat de bestaande voorzieningen en wegen niet aankunnen. Wij zijn er voor dat er eerst binnen de stad wordt gebouwd, zodat het groen om de stad kan worden gespaard. Er is echter wel een grens aan deze verdichting. Zo staan de plannen om in Overvecht tot 8900 woningen bij te bouwen in schril contrast met wat de bewoners willen en de wijk aankan. Bovendien lukt dit nooit zonder het groen aan te tasten. Het alternatief van het bewonersplatform om te bouwen in de omgeving van de Einsteindreef verdient een serieuze kans.

Utrecht is van alle Utrechters en alle Utrechters zijn gelijk. Het is dan ook onwenselijk dat wonen in bepaalde wijken alleen nog maar weggelegd is voor de meest vermogende Utrechters. De gemeente zet zich daarom in voor het behoud van voldoende betaalbare huurwoningen, ook in de Binnenstad en populaire woonwijken. De geplande sloop aan de Croeselaan voor een postzegeltje groen tussen de torenflats gaat dan ook niet door.

Greep op escalerende prijsstijgingen

Dankzij het liberale beleid sinds de jaren ‘80 is de overheid bewust alle greep kwijt op de huur- en huizenprijzen, waardoor deze naar bizarre hoogtes zijn gestegen. Jaarlijkse huurstijgingen en (grond)speculatie op de woningmarkt hebben gezorgd voor een onbetaalbaar Utrecht. De gemeente gaat daarom meer inzetten op het zelf verwerven van grond, waardoor er meer zeggenschap ontstaat over wat er gebouwd wordt.

Bij prestatieafspraken met woningbouwcorporaties zetten we in op lagere huurstijgingen dan het wettelijk maximum. De huurstijging na doorstroom maximeren we op 50 euro. Ouderen die bijvoorbeeld kleiner willen wonen, krijgen zo niet te maken met grote huurstijgingen.

Pak parasitaire beleggers aan

Rijke beleggers verzamelen extreem veel kapitaal met vastgoed; zelfs leegstaande panden leveren geld op door de stijgende prijzen. Dit allemaal voor mensen die niets doen behalve geld onttrekken aan de samenleving, in plaats van toegevoegde waarde leveren door middel van werk. Hele flatcomplexen in Overvecht en Kanaleneiland zijn in handen van grote buitenlandse beleggers, die niets op hebben met de leefbaarheid van buurten en geen enkele binding met de bewoners hebben. Het is absurd dat deze parasieten zo extreem profiteren van de looninkomsten van werkende Nederlanders.

Een huis is om in te wonen en geen beleggingsobject. De gemeente Utrecht moet ervoor zorgen dat de markt onaantrekkelijker wordt voor grote (buitenlandse) beleggers. We zorgen voor een ‘opkoopbescherming’ voor alle wijken in Utrecht: beleggers mogen hier geen goedkope en middeldure panden meer opkopen voor de verhuur. We dwingen goed verhuurderschap af met het invoeren van een verhuurdersvergunning en het beboeten van misstanden.

Huizen die puur als investering gekocht worden staan soms maanden leeg. Dat er mensen op straat slapen terwijl er huizen leeg staan is onacceptabel. Daarom komt er op huizen die langdurig (6+ maanden) leegstaan een heffing. Dit is een maandelijks bedrag dat steeds hoger wordt hoe langer het huis leeg staat. Voor sociale huurwoningen geldt een maximale leegstandsduur van één maand.

Indien beleggers hun huizen leeg laten staan nadat ze voor een lange tijd een heffing betalen voor de leegstand, zal onteigenen ook overwogen moeten worden. Op die manier kunnen huizen weer gebruikt worden voor het publieke belang in de vorm van bijvoorbeeld sociale huurwoningen.

Misstanden renovaties aangepakt

Renovaties zijn belangrijk om de woningvoorraad kwalitatief op peil te houden. Te vaak worden deze echter in bewoonde toestand uitgevoerd en moeten bewoners daardoor soms maandenlang in onmenselijke situaties leven. Bij de onderhandelingen over renovaties zijn de huurders niet opgewassen tegen de corporaties, waardoor ze aan het kortste eind trekken als het gaat om vergoedingen en voorzieningen. Om dit tegen te gaan zorgt de gemeente voor betere en eenduidige afspraken rond renovaties.

Voorkom huisuitzetting

Nog te vaak komt het voor dat huurachterstanden leiden tot huisuitzetting. Dit zijn altijd schrijnende situaties voor mensen en gezinnen die het juist al zeer moeilijk hebben. De gemeente zet daarom samen met de wooncorporaties alles op alles om uitzettingen te voorkomen door vroegtijdig signaleren en sanering van problematische schulden.

Versterken positie huurders door uitbreiding huurteam

Het op initiatief van een door ons ingesteld huurteam, dat succesvol wantoestanden in de huursector bestrijdt, krijgt versterking en breidt uit met 3,0 fte aan experts op het gebied van bouwkunde en vastgoedfinanciën. Het huurteam krijgt een proactievere rol toebedeeld en wordt een steun in de rug voor alle huurders in Utrecht.

Het is van belang dat woningcorporaties constant worden gedwongen om bezig te zijn met de belangen van hun huurders. De gemeente zorgt er daarom voor dat de huurdersvertegenwoordigingen van de wooncorporaties worden versterkt en geschoold. Het huurteam treedt hier op als onafhankelijke derde.

Bestrijd energiearmoede: een zuinig huis voor iedereen

De stijging van de gasprijzen vormt een grote financiële bedreiging voor ruim een half miljoen huishoudens in Nederland. Door hun slecht geïsoleerde woning gebruiken zij ongeveer 40% meer gas en 10% meer elektriciteit dan gemiddeld. Daardoor zijn zij een relatief groot deel van hun (lage) inkomen kwijt aan de energierekening.

Slecht geïsoleerde huizen maken we zo snel mogelijk energiezuiniger. Goed voor de huurder, goed voor de bouwsector en goed voor het milieu. Hierbij krijgen woningen met de laagste energielabels, E, F en G, prioriteit. Er worden hierover strengere prestatieafspraken gemaakt met de woningbouwcorporaties. De gemeente ziet toe op het onderhoud van het corporatiebezit en legt sancties op bij achterstallig onderhoud.

Studentenhuisvesting op orde

Het gebrek aan studentenkamers zorgt voor onbetaalbare huren en kamers van een onbehoorlijk slechte kwaliteit. Daarnaast werkt dit huisjesmelkerij in de hand, omdat studenten toch geen keus hebben. De gemeente haalt alles uit de kast om het tekort aan woonruimte voor studenten op te lossen. We bouwen zoveel mogelijk kantoorgebouwen om tot studentenwoningen, we benutten locaties die voorlopig niet bebouwd worden en stimuleren het bijbouwen van studentenwoningen. Huisjesmelkers pakken we aan. Kamerverhuurders werken met een gemeentelijke vergunning die wordt ingetrokken bij misstanden. Om kwalitatief acceptabele kamers tegen betaalbare huren te garanderen scherpt de gemeente de regels voor kamerverhuur aan en versterkt de controle op de naleving hiervan.

Een standaard voor een fatsoenlijke woning

In de grote steden aan de onderkant van de woningmarkt krimpt het beschikbare woonoppervlak per bewoner, zowel in de sociale als de particuliere huursector. Corporaties verkopen netto meer grote woningen dan ze bijbouwen. Wat erbij komt zijn vooral kleine appartementjes. En in de particuliere sector is het mini-appartement het favoriete verdienmodel voor de huisjesmelker.

Deze ontwikkelingen gaan ten koste van de leefbaarheid van woningen in Utrecht. Daarom stellen we een definitie en handhaving voor van een minimale standaard voor de grootte en kwaliteit van woningen. Daarbij moeten alle nieuw op te leveren woningen tevens voldoen aan de Utrecht Standaard Toegankelijk-normering1.

Bovendien dient sociale huisvesting van hoge kwaliteit te zijn, energiezuinig en met ruime woonruimte. Er moet ruimte zijn voor gemeenschappelijke woonverblijven; gedeelde diensten, tuinen, zwembaden, sportverblijven zouden onderdeel moeten zijn van het woonbestand. Waar toepasselijk moet er buiten plek zijn voor kinderen om te spelen, voor jongeren om activiteiten te ontplooien en voor andere leeftijdsgroepen om samen te komen.

Een stop op het kraakverbod

Nood breekt wet, dit is al helemaal het geval als het gaat om basisbehoeftes zoals wonen. We hebben te kampen met de ergste wooncrisis sinds de Tweede Wereldoorlog, daarom moet de gemeente Utrecht geen gehoor geven aan het kraakverbod. Ontruimingen door de ME moeten stoppen. Het recht om te wonen moet zwaarder wegen dan het recht om jarenlang panden leeg te laten staan.

Stop sloop Croeselaan

De plannen voor de sloop van sociale huurwoningen aan de Croeselaan moeten worden stopgezet. Sociale huur in het centrum van de stad is de laatste jaren al bijna geheel verdwenen. Mensen met een lager inkomen moeten ook de mogelijkheid hebben om in het centrum te wonen. De sloop kan daarom ook niet gerechtvaardigd worden aan de bewoners.

Merwedekanaalzone

De woningen die worden gebouwd in de Merwedekanaalzone zijn onbetaalbaar voor de gewone Utrechter. De goedkoopste woningen kosten 371 duizend euro, en prijzen lopen op tot meer dan een miljoen euro. Ook voor deze woningen zal gelden dat er minimaal 70% om moet worden gezet in sociale huur. De overige koopwoningen zullen geprijsd worden als betaalbare starterswoningen.